Karl Marx ve Marksizm

Çocukluğu

Prusya Krallığı'na bağlı Trier
kentinde rahat orta sınıf brujuva tarzı
bir evde dünyaya gelmiştir.

9 çocuktan biridir. Babası avukattı.
Babası Prusya makamları, bir
Yahudi'ye hukuk diploması
vermeyeceği için Hristiyan oldu. Karl
da 6 yaşında aynı kilisede vaftiz
edildi, ancak sonradan Karl ateist
olmuştur.

Ergenlik

Marx, on üç yaşına kadar evde eğitildi . Marx, ortalama bir öğrenciydi. 17 yaşında
hukuk okumak için Bonn Üniversitesi'ne kaydoldu. Karl , edebiyat ve felsefe
okuma istemiştir. Fakat babası gelecekte ekonomik olarak sıkıntı yaşayacağı için
hukuk okumasını istemiştir. Karl, Bonn Üniversitesinde hukuk okumuştur.

Marx coşkulu bir şekilde öğrenci hayatına katıldı. Sorun yaratan bir yönü vardı.
Marx'ın sarhoşluk için hapsedildiği ve başka bir öğrenciyle bir düello yaptığı için
ailesi tarafından Berlin Üniversitesi'ne kaydettirdi. Berlin'de hukuk ve felsefe
eğitimi aldı. Berlinli profesör Hegel'in felsefesiyle tanıştı ,Genç Hegelciler olarak
bilinen bir gruba katıldı.

Marx ve Hegelciler, insan gelişimindeki en büyük engelin din olduğuna inanıyordu
ve dini eleştirdiler. Fakat klise ve devlet birliktelik içindeydi ve sıkı birlik vardı bu
yüzden dini eleştirmek Prusya’yı eleştirmek ile aynıydı.

İlk Yetişkinlik

Marx, akademisyen olmak istese de Prusyalılar Üniversitede huzur bozucu öğretim
görevlisine yanaşmazdı. Bu yüzden fikirlerini yaymak için başka bir ortam bulması
gerekiyordu ve gazetecilik yaptı.

Coşkulu tutkulu, kendine güvenen biriydi. Gazetecilikte büyük bir etki yarattı.
Yazılarında eski siyasi liderlere saldırıyordu. Yöneticilere hafif üzeri örtülü alaycı
bir üslupla iğneleyici şekilde saldırıyordu. Bu yüzden kendine kötü bir şöhret
kazandırdı. Marx’in kışkırtmaları hükümeti rahatsız etti ve gazetesi kapatıldı. Henüz
25 yaşındaydı, öfkeliydi, hırslıydı, eleştirilmişti.

Orta Yetişkinlik

Prusya da kınandığından devrimin
toplanma noktasına Paris’e gitmeye
karar verdi.

Baronun eğitimli kızı Jenny ile aşk
yaşıyordu, çocukluk aşkıydı.
Evlendiler ve Paris’e taşındılar.
Burada 1 çocuğu oldu.

Engels ile benzer görüşleri vardı.
Engels’te Prusyalı brujuvalı bir
aileden geliyordu. Birlikte gizli bir
grup kurmuşlardır.

Marx’in yazıları dikkat çekmişti ve
Marx’tan ülkeyi terk etmesi istendi
ve ülkeden kaçtı. Brüksel siyasi
mültecileri kabul ediyordu ve
Brüksele taşındılar ve Prusya
vatandaşlığından çıkmıştır.

Avrupa’da hasat azlığından kıtlık vardı.
Kominist birliği Marx ve Engels den
Manifesto yazmasını istedi ve 2 haftada
ucuz puro dumanı altında bu küçük kitabı
yazdılar.

Manifosto, içerdiği radikal coşkuya
rağmen neredeyse hiç fark edilmedi.
Avrupa’ devrimler başlamıştı. Monarşi
devrilip Cumhuriyet ilan edildi. İsyandan
korkan Belçikalı yetkililer Marx’ın ülkeyi
terk etmesini istedi. İsyanlar kaosa döndü ve
yöneticiler yine kontrolü ele geçirildi.

32 yaşında Londra’ya gitti. Londra’da çok yoksulluk
çekti . 4 çocuğu olmuştu. Gece kondu da yaşıyorlardı.
Marx’ın evine girmeye başaran bir casus orayı pis ve
karmakarışık olarak tarif etmişti.

Sık sık sarhoş oluyor, uyumak, uyanmak, dışarı
çıkmak için belli saati yok. Çarşaflarını nadiren
değiştiriyor genellikle bütün gece ayakta olduğunu ve
gece durmadan çalıştığını yazmıştı .

Marx’ın kuram çalışmaları ailesinin durumunu
kötüleştirdi. Borç yaptılar. Jenny ailesine para göndermesi
için yalvarıyordu. İşleri giderek kötüleşti. Aileyle yaşayan
enejik Helen adında bir kadın vardı. Helen ev işlerine
yardım ediyordu. Marx’ın arkadaşıydı ama Marx
Helenden garş meşru çocuğu oldu. Bu sırada Jenny
hamileydi ve çok öfkeliydi. Marx sıkıntı dönemlerinde
Engels’tan yardım aldı. Engels Marx’ın kuram
çalışmalarına para desteği sağlamak için babasının
fabrikasına döndü.

Marx’ın 7 çocuğu vardı. yedi çocuktan sadece üç tanesi hayatta kalarak
ergenliğe erişebildi Bu döemde Marx’ın 1 çocuğu ölmüş. 3 çocuktan 2'si
ise olgunluk yaşlarında intihar etmiştir. Bir çocuğu ise isim konulmadan
ölmüştür.

Jenny'e kalan miras sayesinde gene Londra civarında görece sağlıklı bir
yere taşındı. Ama Marx’ın çok borcu vardı hemen hemen bütün hayatını
kıt kanaat geçirdi, yokluk peşini hiçbir zaman tam olarak bırakmadı.

Orta Yetişkinlik

40 yaşında Bristh Museumın muadimi oldu.
Burada 12 saat geçilip Kapitalizmin eksiksiz
eleştirisi için kanıt topluyordu. 16 yıl sonra Das
Kapital’ın 1.cildi tamamlandı. Ama beklenen
etkiyi yaratmadı. Marx, umursamaz tepkinin
düşmanlarının organize ettiği 1 sessizlik komplosu
olduğundan şüphelendi. Ama Das Kapital çok
uzun, yoğun ve zorlu bir kitaptı.

Ayrıca Avrupa’da ekonomik bir büyüme
yaşıyordu ve çalışma koşulları iyileştirmek için
kanunlar çıkarmıştı. Marx, toplumun sorunlarına
uygun bir çözüm bulduğunda toplum değişmişti ve
Marx geç kalmıştır.

İleri Yetiişkinlik

Engelsi’n emeklilik yardımlarıyla Marx,
orta sınıf yaşamına alıştı.

Zamanını torunlarıyla geçiriyordu. Atmışlı
yaşlarında kötüleşen sağlığı nedeniyle zor
günler geçirirken Eşi Jenny’in ölümüyle
büyük üzüntü yaşadı.

Onun birincil ilgi alanı sadece kapitalizm değildi. İnsan varoluşu ve potansiyelimizdi.
Marx, kapitalizmin yalnızca yiyecek, 
giyecek ve barınak ürettiğimiz bir ekonomik sistem olmadığını; 
aynı zamanda bir toplumsal ilişkiler sistemiyle de bağlantılı olduğunu gözlemledi.
İnsanları sadece organik makineler olarak görme felsefi eğilimine karşı Marx, 
bizi yaratıcı ve üretken bir varlık türü olarak gördü. 
İnsanlık bu kapasiteleri doğal dünyayı dönüştürmek için kullanır. 
Ancak bunu yaparken, tarih boyunca kendimizi de bu süreçte dönüştürürüz. 
Bu, insan yaşamını diğer hayvanların yaşamından farklı kılar.

Zülal Sirkeci